Pesten? Dat doen docenten toch niet?

Pesten? In het onderwijs ook? Daar moeten docenten toch het goede voorbeeld geven? Dat zouden docenten toch nooit doen? Helaas hoor ik het regelmatig om me heen.

Verhaal 1: ik zelf

Een reactie die ik kreeg van een directe collega, nadat hij hoorde dat ik in de top 10 stond van de Leraar van het jaar verkiezing: Zit je in de top 10? Dan zijn er zeker niet veel docenten opgegeven?

Na het winnen van deze verkiezing zei een andere collega: ‘Dit doe je zeker alleen voor de aandacht voor jezelf’ en ‘Jouw kop zien we nu echt te vaak hoor, ik lees het niet eens meer’ en ‘Jij hebt echt niet gewonnen, omdat je zo’n goede docent bent hoor.’

Is dit pesten? Ik kan er gelukkig wel goed mee omgaan, maar het deed me wel wat. Ik trok me wat meer terug, deelde minder en ging meer alleen werken.

Verhaal 2: Instagram collega

Een collega van me is erg actief op Instagram. Hij maakt grappige filmpjes die aansluiten bij zijn lessen en probeert op die manier de studenten te motiveren. Een collega van hem doet dit niet, heeft niks met social media en vindt het onzin. Vervolgens zegt deze collega tegen alle klassen dat hij de Instagram filmpjes belachelijk vindt en dat ze hem niet moeten gaan volgen, omdat het onzin is.

Is dit pesten? Ook hij kan er goed mee omgaan en hij heeft een super goede band met zijn studenten, maar het deed hem wel wat.

Verhaal 3: Collega die wisselt van baan

Een collega gaf aan het begin van het schooljaar aan dat ze zou wisselen van baan, omdat ze een droom aanbod had gehad. Het team baalde ervan, want met het lerarentekort is het heel moeilijk om aan nieuwe docenten te komen. Een groep vrouwelijke collega’s vond deze keuze zo vervelend, dat ze er continu over aan het praten waren; het was belachelijk, egoistisch en ze liet het team in de steek. Daarom besloten ze om niet meer bij haar aan de lunchtafel te gaan zitten, haar niet meer te helpen en probeerden ze andere collega’s ook te overtuigen van hun mening.

Is dit pesten? Zij kon er prima mee omgaan, ze had vooral zin in haar nieuwe baan, maar die laatste 3 maanden duurden wel heel lang.

Verhaal 4: Geen klik met teamleider

Een collega vertelde dat ze ergens had gewerkt waar ze geen goede klik had met de teamleider. Ze waren echte tegenpolen. Na een aantal kleine confrontaties, viel het haar op zij altijd de minder leuke en passende taken kreeg, haar rooster elke periode vol met tussenuren zaten (bij haar collega’s zelden of nooit) en dat er nooit rekening werd gehouden met haar voorkeuren en wensen.

Is dit pesten? Zij kon er niet mee omgaan, ze ging dagelijks met lood in haar schoenen naar haar werk en besloot om op een nieuwe school te werken (daar gaat het nu wel goed).

Verhaal 5: Straf voor de klas

Een collega van me had een moeilijke relatie met een klas. Hij had al van alles geprobeerd en om hulp gevraagd bij de directie. Hier kwam weinig reactie op, hij moest het zelf oplossen.

Op een dag was hij de 3 drukste leerlingen beu en stuurde hij ze naar de directie. Vrij snel erna maakte de directie de straf voor deze 3 leerlingen ongedaan. Dit maakte het voor mijn collega nóg moeilijker in die klas.

Is dit pesten? De band met die klas is helaas nooit meer hersteld en is inmiddels al 2 jaar een worsteling. Gelukkig gaat het met alle andere klassen wel heel goed.

Verhaal 6: Vergaderen

Ik was net nieuw binnen een team en mocht op mijn eerste werkdag bij een vergadering zijn. Direct viel het me op dat wanneer 1 collega iets zei, 2 anderen met hun ogen begonnen te rollen, of te zuchten. Gedurende de vergadering zag ik deze collega steeds stiller worden en aan het eind zei ze niks meer.

Is dit pesten? Deze collega had een goede klik met haar studenten, maar was het hele jaar stil tijdens de vergaderingen.

Mijn ervaring is wel dat pesten vooral optreedt binnen schoolteams waar de sfeer slecht is en waar andere collega’s/teamleiders niet ingrijpen als ze dit gedrag zien. Hierdoor blijft het negatieve gedrag aanwezig. Ondertussen moeten deze docenten hun leerlingen/studenten leren hoe ze om moeten gaan met elkaar. Daar verbaas ik me nog regelmatig over. Wat leer je ze dan, als je het zelf niet kan?

Daarom een aantal tips van mij:

1 In de kleuterklas wordt kinderen al geleerd: ga met elkaar om, zoals je wil dat anderen ook met jou omgaan. Dit geldt niet alleen voor kleuters, maar ook voor volwassenen! Leer dus van de kleuters!

2 Jij bent docent. Je moet dus aan je leerlingen/studenten uitleggen en laten zien hoe ze met elkaar om moeten gaan. Je hebt een voorbeeldrol. Neem die dus serieus!

3 Ben meteen scherp op de eerste signalen en zeg er iets van. Ook als je dit bij een ander merkt. Als een collega over een andere collega komt zeuren, stuur die persoon dan direct door naar de collega waarover hij/zij zeurt.

4 Geef op tijd je eigen grenzen aan. Mensen weten vaak niet waarom dingen jou meer raken dan een ander. Als mensen dit weten, kunnen ze er rekening mee houden.

5 Bespreek dit met een collega, de directie of een vertrouwenspersoon.

6 Documenteer indien nodig alles.

7 Als het niet stopt, kies dan voor je eigen geluk en ga op zoek naar een andere baan. Er is een lerarentekort, dus je vindt altijd wel een baan en een omgeving die beter bij je past. Jouw geluk gaat voor alles. En van gelukkige leraren, leren leerlingen/studenten de mooie dingen.

8 Ben jij die docent die anderen pest? Waarom die je dit? Wat stoort jou zo? Wat wil je bereiken? Wil je echt iemand kwetsen, of pijn doen? Of zijn er andere manier om dit op te lossen? Ben open, eerlijk en bespreek alles met elkaar, maar doe dit altijd met respect voor de ander. Niet iedereen is zoals jij bent.

Weet verder dat pesten volgens de Arbowet (hoofdstuk 1) valt onder ‘psychosociale arbeidsbelasting’. Werkgevers zijn op grond van deze wet verplicht om een beleid te voeren dat erop gericht is om deze vorm van arbeidsbelasting te voorkomen of te beperken.